Kościół św. Floriana w Koprzywnicy

      „W roku 1183 Mikołaj Bogoria ze Skotnik herbu Habdank sprowadził z Morimundu, okolic północnej Francji, do Koprzywnicy zakonników Cystersów. Dzięki jego staraniom Kazimierz Sprawiedliwy uwolnił zakonników od podatków i innych powinności oraz podarował im 10 wiosek. Już w 1207 r. kościół i klasztor zostały przez biskupa krakowskiego Pełkę (Fulko) konsekrowane, nadając świątyni wezwanie Najświętszej Marii Panny oraz św. Floriana Męczennika.

      Obecnie kościół parafialny pw. św. Floriana, dawniej kościół klasztorny oo. Cystersów, po kasacji zakonu został zamieniony na kościół parafialny. Jest budową bazylikową, trójnawową, systemu filarowego z transeptem i prostokątnym prezbiterium. Jest jednym z najcenniejszych przykładów architektury romańskiej, która tutaj zaczyna posługiwać się w budowie sklepień ostrołukiem i używa do tego ciosu. Uderza bardzo staranna i solidna technika budowy, przykuwa uwagę harmonijny rozkład przestrzeni, piękny rytm arkad, gurtów i żeber sklepiennych. Filary i półkolumny są zdobione płaskorzeźbionymi ornamentami geometrycznymi i roślinnymi. Zworniki zdobione są tzw. dekoracją plecionkową. Zwłaszcza ciekawy jest zwornikzachodniego przęsła nawy południowej z Barankiem Bożym. Dekoracje malarskie wnętrza należą do najważniejszych i najcenniejszych elementów bogatego wyposażenia kościoła.

Najstarsze pochodzą z polowy XIV w. i są przedstawione na zachodnim filarze nawy południowej. By zabezpieczyć fresk przed dalszym zatarciem i uszkodzeniem założona została na niego ozdobna kuta krata. Najciekawsze i najbardziej rozbudowane są sceny południowej ściany prezbiterium. Uwagę też zwraca malowidło na ścianie północnej nawy bocznej, przedstawiające postacie dwóch świętych opatów oraz króla. W nawie głównej nad łukami arkad do naw bocznych w 1963 roku odkryto fragmenty fresków. Są one osnute na tle Męki i Zmartwychwstania Pana Jezusa.

 Z początku XV stulecia pochodzą kompozycje wschodniej ściany prezbiterium i postacie Apostołów na dwóch filarach nawy głównej.

      Ołtarz główny wybudowany przed 1645 r. w stylu barokowym został ufundowany przez Opata Zbigniewa Ossolińskiego z Tenczyna. Obraz do niego namalował nadworny malarz króla Władysława IV (sygnowany i datowany „Bartłomiej Strobel 1645 r."), a przedstawia sceny Wniebowzięcia Matki Bożej. Po prawej stronie prezbiterium zwraca uwagę ołtarz Matki Bożej Różańcowej z obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem z pocz. XVII w. Ołtarz został ufundowany przez opata Franciszka Rzerowskiego na początku XVII w., bogato złocony, jest wykonany w stylu barokowym.Zasuwę do obrazu stanowi drugi obraz również bardzo stary. Malowany na płótnie naklejonym na deskę przedstawia Zwiastowanie NMP.

       Obok ołtarza Matki Bożej jest kaplica św. Walentego. W kaplicy ołtarz św. Walentego z obrazem świętego namalowanym na desce w 1650 r. i szkatułka z jego relikwiami. Od strony północnej w kaplicy znajduje się ołtarz Pana Jezusa Ukrzyżowanego. W ołtarzu znajduje się piękny barokowy krzyż z wizerunkiem Chrystusa Pana. W północnym ramieniu transeptu ustawiony jest ołtarz św. Anny Samotrzeć z I poł. XVIII w. z obrazem świętej namalowanym w XVII wieku. W nawie głównej zobaczymy ambonę z ok. 1713 r. w stylu regencji, którą wybudował ostatni Opat Cystersów Krzysztof Bogoryja Skotnicki.

Bardzo ciekawym zabytkiem ze względu na kształt jest sarkofag Niedrzwickich z 1581 r. wykonany przez rzeźbiarza Santi Gucci. Całość wnętrza kościoła uzupełnia wielobarwna  polichromia o motywach roślinnych na żebrach i gurtach sklepień, chrzcielnice, kropielnice, podnóżki w formie lwów z XVII w. i dużych rozmiarów obrazy jak: Pokłon Pasterzy, obraz św. Jakuba Mniejszego, obraz ze scenami z życia św. Walentego - pochodzące z XVII wieku.

       Od strony zachodniej do frontonu kościoła dobudowana została fasada w stylu barokowym. Zwraca uwagę jedyny zachowany w całości uskokowy portal romański z gładkim tympanonem. Najbardziej charakterystycznym elementem kościoła koprzywnickiego widocznym z daleka jest piękna barokowa wieża przypominająca odwrócony do góry kielich bez podstawy zwany kulawką. We wschodnim skrzydle klasztoru najlepiej zachował się kapitularz. Jest to obszerna sala z kamienną posadzką w której na dwóch kolumnach wspiera się kamienne sklepienie krzyżowe. Z wieży kościoła roztacza się przepiękny widok na okolice ziemi koprzywnickiej i duży zbiornik wodny o powierzchni 18 ha.”

Kościół pw. św. Floriana
ul. Krakowska 78
27-660 Koprzywnica
tel. (015) 847-62-02